Karol IRZYKOWSKI - "Pałuba. Sny Marii Dunin"

UWAGA!  WYBITNE  DZIEŁO! DOSTĘPNE  NA: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/irzykowski-paluba/

27.06.2014

Dwóch   naprawdę   WIELKICH   WIZJONERÓW:   Stanisław  BRZOZOWSKI  i  Karol  IRZYKOWSKI.  Sprawdzam  na  naszym  portalu  „lubimy czytać”:   Brzozowski  -  pozycji  19,  opinii  11 !!!;  Irzykowski  -  pozycji  8,  opinii  7  !!!.  JESTEM  PRZERAŻONY  i  uważam,  że  moim  obowiązkiem  jest  ich  „zareklamować”. 

Obszerne  wiadomości  o  Irzykowskim  dostępne  są  w  Wikipedii,  natomiast  opracowanie   „Pałuby” polecam  pod  adresem: /Google/

„U  żródeł  nowoczesnej  metafikcji.  Rzecz  o  „Pałubie”  Karola  Irzykowskiego  -  Franczak  Jerzy”

Ja   natomiast  gwarantuję,  że  „Pałubę”  czyta  się  świetnie,  bez  jakiejkolwiek  wydumanej  edukacji;  po  prostu:  akcja  jest  wartka,  ciekawa,  trupów  sporo,  a   dyskusje  o  formie   można   zostawić  profesjonalistom.  Przy  okazji  proponuję  Państwu  wcisnąć  na  wyszukiwarce  Google”a:  „Irzykowski  a  Chwistek”  i  poznać  wypowiedzi  obu  adwersarzy  NAJSŁYNNIEJSZEGO    INTELEKTUALNEGO  SPORU  XX   WIEKU.  Znowu  chcę  ośmielić  czytelników,  którzy  nie  próbowali  czytać  takiej  publicystyki:  BEZ  OBAW,  ręczę,  że  czytając  zawarte  tam  intelektualne  przytyki  i  złośliwości  setnie  się  ubawicie,  bo  nie  chodzi  o  szczegółową  znajomość  tematu,  lecz  o  podziwianie  STYLU  atakowania   przeciwnika.  Przecież  złośliwość  jest  potwierdzeniem  inteligencji.

KONIECZNIE  SPROBUJCIE!!!

14.12.2018  Powyższą  notatkę  postanowiłem  wzbogacić  o  „Pierwiastek  pałubiczny”  z  Wikipedii:

„W powieści pojawił się termin pierwiastek pałubiczny. Odnosi się on do sposobu poznania rzeczywistości opartego na realizacji własnych fantazji i wyobrażeń na temat życia.

Znaczenie terminu definiuje sam autor w XII rozdziale powieści: Pierwiastek pałubiczny polega między innymi na inkongruencji (...) obrazu w duszy, myśli, fantazji, teorii z odnośną rzeczywistością. Aby głębiej odczuć działanie pierwiastka pałubicznego, trzeba stosunkować się do życia, wybiegać poza nie myślą, mieć plany pojmowania lub kształtowania go, wyrosłe czasem do tzw. idees fixes, lub mieć choćby jakieś żywiej, osobiściej odczute szablony – wtedy nawiedza nas ten gość skryty, niepożądany, wyrzucany za drzwi, gość, którego biletu nie kładzie się na tacy.

Irzykowski zrekonstruował w „Pałubie” pewien szczególny typ procesu poznania. W procesie tym czynnikiem dominującym jest tendencja do rozumienia świata czy jego wycinka (takim wycinkiem może być również życie psychiczne podmiotu poznającego) poprzez ujęcie go w kategorię ideału, schematu pojęciowego, konstrukcji. Fenomeny zwane przez Irzykowskiego „pierwiastkiem pałubicznym” i „pierwiastkiem konstrukcyjnym” są zrozumiałe wtedy, gdy się je objaśnia w ich wzajemnych związkach, przy czym „pierwiastek konstrukcyjny” bynajmniej nie jest przez autora traktowany jako element dodatkowy, uzupełniający, w historii Strumieńskiego (ale i innych bohaterów) jest dążność do uporządkowania zjawisk, które w codziennym życiu objawiają się jako chaos elementów, bezładnie zamieszanych, przypadkowo ze sobą związanych, nie składających się w żadną jednorodną całość.Aby nad tym błędem zapanować Strumieński tworzy konstrukty rzeczywistości, pragnie ująć świat w tym co typowe, co składa się na jednolitą linię wypadków: „szło mu o czystość, nieskazitelność, niepałubiczność sytuacji” – objaśnia Irzykowski. Strumieński stosuje „zaokrąglenie” – usuwa ze świadomości to, co nie przystaje do ideału, „symetryzację” – widzenie świata jako układu antagonistycznych elementów (np. Angelika (bohaterka Pałuby) – „kobieta zmysłowa”, Ola – „kobieta anielska”, kobieta – mężczyzna, dekadent – filister, treść – forma). Strumieński własnym zachciankom nadawał sankcję „Angeliki”. Bohater próbuje ująć w spójny i zamknięty system własną biografię. Próby te swój szczyt osiągają u schyłku życia. Chce uporządkować poszczególne zjawiska. „Sprawa” Angeliki staje się dla Strumieńskiego instrumentem organizującym jego percepcję świata, powoduje, że otoczenie staje się (przynajmniej w projektach bohatera)zespołem uporządkowanych elementów. Elementem służącym „planowi” wierności jest małżeństwo z Olą, „powinowactwo z wyboru” Pawełka (syna Strumieńskiego)i Angeliki, budowa pałacu. Ale idealizacja, której centrum staje stanowi kult Angeliki ma najpoważniejsze konsekwencje, gdy obejmuje życie psychiczne Strumieńskiego, a w „Pałubie” przede wszystkim ta dziedzina jest poddana obserwacji (psychologia nazwana przez Irzykowskiego „komedią charakteru”). Strumieński zaczyna manewrować własnymi stanami psychicznymi od chwili, gdy decyduje, że uczucie łączące go z Angeliką ma w sobie cechy wyróżniające. Nad życiem Strumieńskiego ciąży obraz „idealnej”, czystej miłości. Podobnie Angelika – jej samobójstwo określa Irzykowski jako czyn popełniony dla „symetrii” (wcześniej zaplanowała, że umrze wydając na świat dziecko). Także Gasztold – nosi w sobie pewien ideał – sentymentalnego kochanka. Udaje sam przed sobą, że kocha Olę, gdy ona wybiera Strumieńskiego, pozoruje próbę samobójczą, później opisuje swoje przeżycia w książce „Chora miłość”.

Może  teraz  wzbudzi  większe  zainteresowanie!!