Tuesday 19 February 2019

Sven LINDQVIST - „Wytępić całe to bydło”


Jan  Mencwel  na:  https://kulturaliberalna.pl/2011/07/12/mencwel-co-mozna-wyniesc-z-jadra-ciemnosci-o-pisarstwie-svena-lindqvista/

„….„Wytępić całe to bydło!”, taki odręczny dopisek umieścił Kurtz w sprawozdaniu napisanym dla Międzynarodowego Towarzystwa Tępienia Dzikich Obyczajów. Kurtz, bohater powieści „Jądro Ciemności” Josepha Conrada, jest jednym z wielu towarzyszy Svena Lindqvista w jego podróży przez Saharę i przez bezdroża Australii. Obok niego krok w krok idą filozof Herbert Spencer, król Belgii Leopold II, powieściopisarz Rudyard Kipling czy młody korespondent wojenny Winston Churchill. Te wycieczki rozczarują przeciętnego europejskiego czytelnika. W dwóch wydanych po polsku książkach – „Wytępić całe to bydło” i „Terra Nullius” – Lindqvist zwodzi nas konwencją pełnej przygód, reporterskiej wyprawy, po to, aby zabrać w podróż ważniejszą: w głąb europejskiego dziedzictwa kolonializmu..…        książki Lindqvista nie są naukowe, choć autorowi erudycji odmówić nie sposób. To literatura faktu, napisana z pasją, kontrowersyjna, ale budząca sumienia. Do czego jednak chce nas obudzić Lindqvist? Czy jest to nihilizm każący nam myśleć, że cały zachodni model cywilizacji z moralnego punktu widzenia nadaje się na śmietnik? Tego autor nigdzie wprost nie mówi..”

I  w  tym  sęk!  Bo  książka  jest  trudna  w  odbiorze,  szczególnie  gdy  bazowe  arcydzieło  literatury  światowej  „Jądro  ciemności”  ma  na  LC  5,92/10 !!!!   Jaki  sens  brać  się  za  dzieło  zainspirowane  Conradem,  skoro  nic  się  z  „Jądra  ciemności”  nie  zrozumiało.  Dlatego  proponuję  trochę  poczytać  na  temat  Naszego  Wielkiego  Rodaka  nim   się  sięgnie  po  Lindqvista.  Uprzedzam,  że  znajomość Dukaja  kontrowersyjnego  „spolszczenia” -  Serce ciemności: spolszczenie Jacek Dukaj”  nie  załatwia  sprawy;  należy  znać  tradycyjne  tłumaczenie  oryginału!! 

Tymczasem  ta  książka  ma  na  LC 7,21;  widocznie  zrozumienie  źródła  tytułu  niepotrzebne.  A  przecież  Conrad  został  oskarżony  o  rasizm !!!

Kwesię  „rasizmu”  Conrada,  jak  i  cytat  z  listu  Kurtza,  który  jest  tytułem  tej książki  wspaniale  omawia  Jerzy  Franczak  w  „Twórczości” z  2008,  co  jest  dostępne  na:   https://culture.pl/pl/artykul/conrad-i-postkolonializm
Gorąco  polecam!!  Omówienie  Franczaka  jest  erzacem  książek  Conrada,  lecz  daje  wystarczająco  dużo  podstawowych  wiadomości  do  zrozumienia  Lindqvista.
Lindqvist (ur.1932)  wydał  „Wytępić…”  w  1992, czyli  w  wieku  60  lat,  a  ja  dodam  jeszcze  zdanie  wyczytane  na:  https://www.gandalf.com.pl/b/wytepic-cale-to-bydlo/
„..Dzięki Lindqvistowi możemy krok po kroku prześledzić, jak z genialnych piętnastowiecznych żeglarzy Europejczycy stali się bezlitosnymi conradowskimi Kurzami, którzy chcieli `wytępić całe to bydło` w imię `triumfu cywilizacji`…..”
I  osobista  ocena:   niczym  nowym  Lindqvist  mnie  nie  zaskoczył,  bo  wiekowy  jestem,  lecz  książka  jest  napisana  ciekawie  i  czyta  się    dobrze.  Polecam!  7/10


2 comments:

  1. Korzystam z Pańskich recenzji. Pozdrawiam z Południa Polski :)

    ReplyDelete
  2. Polecam o kolonializmie reportaż 'Duch króla Leopolda'.

    ReplyDelete