Jerzy ŁOJEK - "Dzieje pięknej Bitynki"

Jerzy ŁOJEK - "Dzieje pięknej Bitynki"

Jerzy Łojek (1932 – 86), historyk ze wszystkimi stopniami, naukowymi, od 1969 związany z Instytutem Badań Literackich PAN. Wikipedia
„Opublikował ponad 350 artykułów i 34 książki, z których wiele zyskało miano bestsellerów i mimo wysokich, jak na literaturę naukową, nakładów i licznych wznowień, szybko znikały z półek księgarskich..."

Omawianą, opatrzoną podtytułem "Historia życia Zofii Potockiej 1760 – 1822" opublikował w 1970. Pamiętam, że cieszyła się dużym powodzeniem i zachwytami, które podzielałem.
Wikipedia o słynnej metresie pisze:
"..Zofia Konstantynowna Glavani primo voto Witt secundo voto Potocka, przedstawiała się także jako Sophie de Tchelitche (Celice) (1760 -1822) – stambulska kurtyzana pochodzenia greckiego, według legendy niewolnica sułtana, słynna metresa wielu osobistości, szpieg. Ulubienica europejskich salonów; jedna z najbarwniejszych postaci polskiej historii, do której przeszła jako kobieta słynąca z wyjątkowej urody (La Belle Phanariote), intelektu i licznych romansów. Znana także z przebiegłości i braku skrupułów. Na salony weszła jako żona Józefa Witta (1778-1798), a po rozwodzie z nim – jako trzecia żona Stanisława Szczęsnego Potockiego, którego poślubiła 17 kwietnia 1798 roku. …"

Profesor Łojek jest profesjonalistą i odmitologizowuje bujny życiorys pięknej Bitynki wokół którego narosło wiele legend i nieścisłości. Wyjaśnia tytuł (s. 31):
„...Centrum dzisiejszej Bursy jest oddalone niepełna 20 km od wybrzeży morza Marmara… ..starożytna nazwa prowincji, na obszarze której leżała przed wiekami Bursa – Bitynii – posłużyła.. ..Boscampowi jako przenośne określeni narodowości Zofii; nazywał ją „młodą” lub „piękną Bitynką”, a miano to zachowaliśmy w tytule niniejszej książki...”

„De gustibus non est disputandum”, ale na podstawie załączonych ilustracji, trudno byłoby mnie wzbudzić w sobie niepohamowane chucie do pięknej Bitynki. Możliwe, że to tylko kwestia ukierunkowania popędu seksualnego w danej epoce.

Obok sensacyjnej wręcz biografii Zofii Potockiej, autor urocza nas szczegółowym obrazem epoki, jakże innym od nauczanego w szkołach, i to właśnie mnie zaskoczyło i zaciekawiło do tego stopnia, że polecam Państwu historię przebiegłej kurtyzany szczególnie gorąco.